جايزه نوبل ادبيات، معتبرترين و ارزشمندترين جايزه ادبي جهان به حساب ميآيد. اين جايزه همه ساله بسياري از نويسندگان، شاعران، مقالهنويسان، منتقدان و روزنامهنگاران را به هيجان ميآورد و گمانهزنيهاي بسياري را موجب ميشود.
صرف نظر از جهتگيريهاي آكادمي نوبل در رشته ادبيات، به خصوص طي سالهاي اخير، همواره عدهاي در طول 108 سال اخير زبان به تحسين انتخابهاي آكادمي گشودهاند و عدهاي ديگر نيز به انتقاد از نوبل پرداختهاند.
كساني كه موافق انتخابهاي نوبل هستند، استدلال ميكنند كه اين انتخاب، براساس نظر بسياري از ناشران، نويسندگان و منتقدان معرفي ميشود. مخالفان هم خرده ميگيرند كه چرا اولا نامزدهاي دريافت جايزه در هر سال اعلام نميشود و درثاني بسياري از بزرگان ادبيات در زمان حياتشان نوبل نگرفتند كه اعطاي جايزه نوبل به آنها ميتوانست سطح اين جايزه را فراتر از آنچه كه امروز هست، ببرد. ضمن آنكه شائبه سياسي بودن اين جايزه نيز طي سالهاي اخير قوت گرفته است.
اين دسته ميگويند كه اگر هم نوبل اكنون اعتباري دارد به واسطه اهداي جايزه به بزرگاني چون آلبر كامو، ژان پل سارتر، رومن رولان، ويليام فاكنر، ارنست همينگوي، جان اشتاينبك، گابريل گارسيا ماركز، توماس مان، هرمان هسه، روژه مارتين دوگار، ويليام گولدينگ و ساموئل بكت است.
از جمله معروفترين چهرههاي ادبي كه موفق به دريافت جايزه ادبي نوبل نشدند، از جيمز جويس، مارسل پروست، نيكوس كازانتزاكيس، آنتوان چخوف، لئو تولستوي، جورج اورول، جي.دي.سلينجر، فرانتس كافكا، ويرجينيا وولف و آلنربگريه ميتوان نام برد.
اين جايزه يكي از چند جايزهاي است كه بنا بر وصيت «آلفرد برنهارد نوبل» (1833-1899) شيميدان سوئدي، بهوجود آمد. نوبل كه با اختراع ديناميت و باروت بدون دود (نيتروگليسيرين) ثروت سرشاري عايدش شده بود، وقتي مشاهده كرد كه از اختراع او، برخلاف انتظارش، براي افزايش قدرت سلاحهاي جنگي و آدمكشي استفاده ميشود، سخت متاثر و نگران شد و تمام سرمايه و دارايي خود را وقف پاداش به برگزيدگان علم و ادب و صلح جهان كرد.
بنابر وصيتنامه نوبل، از درآمد سرمايه نه ميليون دلاري او، پنج جايزه در رشتههاي فيزيك، شيمي، پزشكي، ادبيات و صلح بهوجود آمد تا هر سال به مردان و زناني، صرفنظر از مليت آنها اعطاء شود كه خدمات ارزندهاي به «نفع بشريت» انجام داده باشند. اين جوايز نخستين بار در سال 1901 به برگزيدگان اعطاء شد. در 1969 هم جايزهاي براي علوم اقتصادي شكل گرفت.
جايزه نوبل ادبيات به شخصي تعلق ميگيرد كه در زمينه ادبيات، برجستهترين اثر- با ماهيت معنوي- را آفريده باشد. اين جايزه شامل مدال طلا، ديپلم و مبلغي پول است كه مبلغ آن از 42 هزار دلار در 1953 به يك ميليون و 400 هزار دلار در 1993 افزايش يافته است.
جايزه در دسامبر هر سال، همزمان با سالگرد مرگ «نوبل» توسط آكادمي سوئد در استكهلم، با حضور پادشاه سوئد، اعطا ميشود. معمولا هم جايزه به مجموع آثار چاپي نويسنده تعلق ميگيرد، نه به يك اثر خاص. گاهي هم جايزه به دو يا سه نويسنده بهطور مشترك داده ميشود. در بعضي از سالها هم ممكن است جايزه بدون برنده يا معوق بماند. كما اينكه در سالهاي جنگ جهاني دوم، در فاصله سالهاي 1940 تا 1943، جايزه به كسي داده نشد.
فردا قرار است برنده جايزه نوبل ادبيات در سال 2008 از سوي آكادمي نوبل در سوئد معرفي شود.
اسامي برندگان نوبل ادبي از آغاز تا سال 2007 ميلادي
1901 ؛ رنه فرانسواسولي پرو دوم (1839 -1907 ، فرانسوي) به خاطر اشعارش
1902 ؛ تئودور مونرن (1817-1903 ،آلماني) به خاطر آثار تاريخيش.
1903؛ بيورنستيرنه بيورنسن (1832-1910 ، نروژي) به خاطر رمانها، اشعار و نمايشنامههايش
1904؛ فردريك ميسترال (1830 -1914، فرانسوي) به خاطر اشعارش، و خوزه ايچگارياي ايساگوئري (1832 -1910، اسپانيايي) به خاطر نمايشنامههايش .
1905؛ هنريك سينكيويچ (1846-1916 ، لهستاني) به خاطر رمانهايش
1906؛ جوزوپه كاردوچي (1835-1907،ايتاليايي) به خاطر اشعارش
1907؛ راديرد كيپلينگ (1865 -1936، انگليسي) به خاطر داستانها، رمانها و اشعارش
1908؛ رودولف كريستف اويكن (1846،1926،آلماني) به خاطر داستانهاي فلسفيش
1909؛ سلمالا گرلوف (1858،1940، سوئدي) به خاطر رمانها و اشعارش
1910؛ پل فن لودويگ هيزه (1830-1914 ،آلماني) به خاطر اشعار، رمانها و نمايشنامههايش
1911؛ موريس مترلينگ (1862-1949، بلژيكي) به خاطر نمايشنامههايش
1912؛ گرهارت هاوپتمان (1862-1946،آلماني) به خاطر نمايشنامههايش
1913؛ سررابيندرانات تاگور (1861-1941،هندي) به خاطر اشعارش.
1914؛ جايزه داده نشد
1915؛ رومن رولان (1866-1944،فرانسوي) به خاطر رمانهايش
1916؛ ورنرفن هايدنستام (1859-1940،سوئدي) به خاطر اشعارش
1917؛ كارل گلروپ (1857-1943،دانماركي) به خاطر رمانها و داستانهاي كوتاهش
1918؛ جايزه داده نشد
1919؛ كارل فردريك شپيتلر(1845-1924،سويسي)به خاطر حماسهها ، داستانهاي كوتاه و مقالاتش
1920؛ كنوت هامسون(1859-1952،نروژي) به خاطر رمانهايش
1921؛ آناتول فرانس(1844- 1924،فرانسوي) به خاطر رمانها، داستانهاي كوتاه و مقالاتش
1922؛ خاثينتو بناونتهاي مارتينز(1866-1954،اسپانيايي)به خاطر نمايشنامههايش
1923؛ ويليام باتلرييتس (1865-1939،ايرلندي ) به خاطر اشعارش
1924؛ ولاديسلاو ستانيسلاو رايمونت (1867-1925، لهستاني ) به خاطر رمانهايش
1925؛ جورج برنارد شاو (1856-1950 ، انگليسي) به خاطر نمايشنامههايش
1926؛ گراتسيا دلدا (1875-1936،ايتاليايي) به خاطر رمانهايش
1927؛ هانري برگسون (1859-1941،فرانسوي) به خاطر آثار فلسفياش
1928؛ سيگريد اوندست (1882-1949،نروژي) به خاطر رمانهايش
1929؛ توماس مان (1875-1955،آلماني) به خاطر رمانهايش
1930؛ سينكلر لويس (1885-1951،آمريكايي) به خاطر رمانهايش
1931؛ ايك آكسل كارلفت (1864-1931،سوئدي) به خاطر اشعار غنائيش
1932؛ جان گالزورثي (1867-1933،انگليسي) به خاطر رمانها، نمايشنامهها و داستانهاي كوتاهش
1933؛ ايوان الكسيويچ بونين (1870-1953،روسي) به خاطر رمانها، داستانهاي كوتاه و اشعارش
1934؛ لوئيچي پيراندلو (1867-1936، ايتاليايي) به خاطر نمايشنامههايش
1935؛ جايزه داده نشد
1936؛ يوجين گلادستون اونيل (1888-1953،آمريكايي) به خاطر نمايشنامههايش
1937؛ روژه مارتن دوگار (1881-1957،فرانسوي) به خاطر رمانهايش
1938؛ پرل س.باك (1892-1973،آمريكايي ) به خاطر رمانهايش
1939؛ فرانس اميل سيلانپا(1888-1964، فنلاندي) به خاطر رمانهايش
1940؛ جايزه داده نشد
1941؛ جايزه داده نشد
1942؛ جايزه داده نشد
1943؛ جايزه داده نشد
1944؛ يوهانس ويلهلم ينسن (1873-1950،دانماركي) به خاطر اشعار و رمانهايش
1945؛ گابريلا ميسترال (1899-1957، شيليايي) به خاطر اشعارش
1946؛ هرمان هسه(1877-1962،آلماني) به خاطر اشعار و مقالاتش
1947؛ آندره ژيد (1869-1951،فرانسوي) به خاطر رمانهايش
1948؛ توماس استرنزاليوت (1888-1965،انگليسي) به خاطر اشعار، مقالات و نمايشنامههايش
1949؛ ويليام فاكنر (1897-1962،آمريكايي) به خاطر رمانهايش
1950؛ برتراند راسل (1872-1970،انگليسي) به خاطر آثار فلسفيش
1951؛ پرفابيان لاگركويست (1891-1974،سوئدي) به خاطر رمانهايش، مخصوصا باراباس
1952؛ فرانسوا مورياك (1855-1970،فرانسوي) به خاطر رمانها، مقالات واشعارش
1953؛ سروينستن چرچيل (1874-1965،انگليسي) به خاطر مقالات و آثار تاريخيش
1954؛ارنست همينگوي(1899-1961،آمريكايي)به خاطر رمانها و داستانهاي كوتاهش
1955؛ هارولد لاكسنس (1902،سوئدي) به خاطر رمانهايش
1956؛ خوان رامون خيمهنز (1881-1951،اسپانيايي) به خاطر اشعارش
1957؛ آلبركامو (1913-1960،فرانسوي) به خاطر رمانهايش
1958؛ بوريس پاسترناك (1890-1960،روسي) به خاطر رمانهايش، مخصوصا «دكتر ژيواگو»، او جايزه را نپذيرفت
1959؛ سالواتور كواسيمودو (1901-1968،ايتاليايي) به خاطر اشعار غنائيش
1960؛ سن ژان پرس (1887-،فرانسوي) به خاطر اشعارش
1961؛ ايوو آندريچ (1892-1975،يوگسلاويائي) به خاطر رمانهايش
1962؛ جان اشتاينبك (1902-1968،آمريكايي) به خاطر رمانهايش
1963؛ گئورگ سفريس (1900-1971،يوناني) به خاطر اشعار غنائيش
1964؛ ژان پل سارتر (1905-1980،فرانسوي) به خاطر آثار فلسفي و رمانهايش. جايزه را نپذيرفت
1965؛ ميخائيل شولوخوف (1905-1984،روسي) به خاطر رمانهايش
1966؛ شميويل يوزف آگنان (1888-1970،اسرائيلي) به خاطر داستانهايش درباره يهوديان اروپاي شرقي؛ ونلي زاكس (1891-1970،آلماني- سوئدي) به خاطر اشعار و نمايشنامههايش درباره يهوديان
1967؛ ميگل آنخل آستورياس (1899-1974،گواتمالايي) به خاطر آثارش درباره شخصيت و سنتهاي مردم كشورش
1968؛ ياسوناري كاواباتا (1899-19972،ژاپني) به خاطر رمانهايش
1969؛ سميوئل بكت (1906-1990،ايرلندي) به خاطر رمانها و نمايشنامههايش
1970؛ آلكساندر سولژنيتسين (1918- روسي) به خاطر رمانهايش
1971؛ پابلو نرودا (1904-1973،شيليايي) به خاطر اشعارش
1972؛ هاينريش بل (1917-1985،آلماني) به خاطر رمانها، داستانهاي كوتاه و نمايشنامههايش
1973؛ پاتريك وايت (1912-،استراليايي) به خاطر رمانهايش
1974؛ ايونيد يونسن (1900-1976،سويسي) به خاطر رمانها و داستانهاي كوتاهش؛ و هانري ادموند مارتينس (1904-1978،سويسي) به خاطر مجموعه آثارش
1975؛ يوجينيو مونتاله (1896-1981،ايتاليايي) به خاطر اشعارش
1976؛ سائول بلو (1915-، آمريكايي) به خاطر رمانهايش
1977؛ ويسنته آلكسياندر (1898-1984،اسپانيايي) به خاطر اشعارش
1978؛ ايساك بشويس سينگر ((1904-،متولد لهستان) به خاطر رمانها و داستانهاي كوتاهش
1979؛ اوديسئوس ايليتيس (1912-1996،يوناني) به خاطر اشعارش
1980؛ چسلاو ميلوش (1911-،لهستاني) به خاطر اشعارش
1981؛ الياس كانتي (1905-متولد بلغارستان) به خاطر آثار داستاني و غير داستانياش
1982؛ گابريل گارسيا ماركز (1928-،كلمبيايي) به خاطر رمانها و داستانهاي كوتاهش
1983؛ ويليام گلدينگ (1911-، انگليسي) به خاطر رمانهايش
1984؛ ياروسلاو سيفرت (1910-،چكسلواكي) به خاطر اشعارش
1985؛ كلود سيمون (1913-،فرانسوي) به خاطر اشعارش
1986؛ ول سوينكا (1934-، نيجريهاي) به خاطر اشعار، نمايشنامهها و رمانهايش
1987؛ ژوزف برودسكي (1940-،روسي) به خاطر اشعارش
1988؛ نجيب محفوظ (1912-،مصري) به خاطر رمانها و داستانهاي كوتاهش
1989؛ كاميلو خوزه سلا (1916- ،اسپانيايي) به خاطر رمانهايش
1990؛ اوكتاويو پاز (1914-،مكزيكي) به خاطر اشعارش
1991؛ نيدين گوردمير (1923-،اهل آفريقاي جنوبي) به خاطر مجموعه آثارش
1992؛ درك والكات (-،اهل جزاير هند غربي) به خاطر آثار ادبي شعر گونهاش
1993؛ توني ماريسن (1931-،سياه پوست آمريكايي) به خاطر مجموعه آثارش
1994؛ كنزا بورواوئه (1935-،ژاپني) به خاطر رمانهايش
1995؛ شيموس هيني (1939-،ايرلندي) به خاطر بيان مصائل ملت ايرلند در اشعارش
1996؛ ويسلاو شيمبورسكا (1923-لهستاني) به خاطر اشعارش
1977؛ داريو فو (1926 ـ ايتاليائي) به خاطر نمايشنامههايش
1998؛ ژوزه ساراماگو (1922 ـ پرتغالي) به خاطر رمانهايش به خصوص كوري
1999؛ گونتر گراس ( 1927 ـ آلماني ) به خاطر رمانهايش
2000؛ گائو شينجيان چين ( 1940 ـ چيني) به خاطر رمانهايش
2001؛ و. س. نايپول ( 1932 ـ ترينيدا و توباگو)
2002 ؛ ايمره كرتس ( 1929 ـ مجارستاني) به خاطر رمانهايش
2003 ؛ جان ماكسول كوئتزي (1944 ـ آفريقاي جنوبي )
2004؛ آلفرده يلينك ( 1946 ـ اتريشي ) به خاطر رمانهايش
2005 ؛ هارولد پينتر (1930 ـ انگليسي ) به خاطر نمايشنامههايش
2006؛ اورهان پاموك ( 1952 ـ ترك ) به خاطر رمانهايش.
2007؛ دوريس لسينگ (1919 - انگليسي، متولد كرمانشاه) بهخاطر داستانهايش
منبع: خبرگزاری فارس
صرف نظر از جهتگيريهاي آكادمي نوبل در رشته ادبيات، به خصوص طي سالهاي اخير، همواره عدهاي در طول 108 سال اخير زبان به تحسين انتخابهاي آكادمي گشودهاند و عدهاي ديگر نيز به انتقاد از نوبل پرداختهاند.
كساني كه موافق انتخابهاي نوبل هستند، استدلال ميكنند كه اين انتخاب، براساس نظر بسياري از ناشران، نويسندگان و منتقدان معرفي ميشود. مخالفان هم خرده ميگيرند كه چرا اولا نامزدهاي دريافت جايزه در هر سال اعلام نميشود و درثاني بسياري از بزرگان ادبيات در زمان حياتشان نوبل نگرفتند كه اعطاي جايزه نوبل به آنها ميتوانست سطح اين جايزه را فراتر از آنچه كه امروز هست، ببرد. ضمن آنكه شائبه سياسي بودن اين جايزه نيز طي سالهاي اخير قوت گرفته است.
اين دسته ميگويند كه اگر هم نوبل اكنون اعتباري دارد به واسطه اهداي جايزه به بزرگاني چون آلبر كامو، ژان پل سارتر، رومن رولان، ويليام فاكنر، ارنست همينگوي، جان اشتاينبك، گابريل گارسيا ماركز، توماس مان، هرمان هسه، روژه مارتين دوگار، ويليام گولدينگ و ساموئل بكت است.
از جمله معروفترين چهرههاي ادبي كه موفق به دريافت جايزه ادبي نوبل نشدند، از جيمز جويس، مارسل پروست، نيكوس كازانتزاكيس، آنتوان چخوف، لئو تولستوي، جورج اورول، جي.دي.سلينجر، فرانتس كافكا، ويرجينيا وولف و آلنربگريه ميتوان نام برد.
اين جايزه يكي از چند جايزهاي است كه بنا بر وصيت «آلفرد برنهارد نوبل» (1833-1899) شيميدان سوئدي، بهوجود آمد. نوبل كه با اختراع ديناميت و باروت بدون دود (نيتروگليسيرين) ثروت سرشاري عايدش شده بود، وقتي مشاهده كرد كه از اختراع او، برخلاف انتظارش، براي افزايش قدرت سلاحهاي جنگي و آدمكشي استفاده ميشود، سخت متاثر و نگران شد و تمام سرمايه و دارايي خود را وقف پاداش به برگزيدگان علم و ادب و صلح جهان كرد.
بنابر وصيتنامه نوبل، از درآمد سرمايه نه ميليون دلاري او، پنج جايزه در رشتههاي فيزيك، شيمي، پزشكي، ادبيات و صلح بهوجود آمد تا هر سال به مردان و زناني، صرفنظر از مليت آنها اعطاء شود كه خدمات ارزندهاي به «نفع بشريت» انجام داده باشند. اين جوايز نخستين بار در سال 1901 به برگزيدگان اعطاء شد. در 1969 هم جايزهاي براي علوم اقتصادي شكل گرفت.
جايزه نوبل ادبيات به شخصي تعلق ميگيرد كه در زمينه ادبيات، برجستهترين اثر- با ماهيت معنوي- را آفريده باشد. اين جايزه شامل مدال طلا، ديپلم و مبلغي پول است كه مبلغ آن از 42 هزار دلار در 1953 به يك ميليون و 400 هزار دلار در 1993 افزايش يافته است.
جايزه در دسامبر هر سال، همزمان با سالگرد مرگ «نوبل» توسط آكادمي سوئد در استكهلم، با حضور پادشاه سوئد، اعطا ميشود. معمولا هم جايزه به مجموع آثار چاپي نويسنده تعلق ميگيرد، نه به يك اثر خاص. گاهي هم جايزه به دو يا سه نويسنده بهطور مشترك داده ميشود. در بعضي از سالها هم ممكن است جايزه بدون برنده يا معوق بماند. كما اينكه در سالهاي جنگ جهاني دوم، در فاصله سالهاي 1940 تا 1943، جايزه به كسي داده نشد.
فردا قرار است برنده جايزه نوبل ادبيات در سال 2008 از سوي آكادمي نوبل در سوئد معرفي شود.
اسامي برندگان نوبل ادبي از آغاز تا سال 2007 ميلادي
1901 ؛ رنه فرانسواسولي پرو دوم (1839 -1907 ، فرانسوي) به خاطر اشعارش
1902 ؛ تئودور مونرن (1817-1903 ،آلماني) به خاطر آثار تاريخيش.
1903؛ بيورنستيرنه بيورنسن (1832-1910 ، نروژي) به خاطر رمانها، اشعار و نمايشنامههايش
1904؛ فردريك ميسترال (1830 -1914، فرانسوي) به خاطر اشعارش، و خوزه ايچگارياي ايساگوئري (1832 -1910، اسپانيايي) به خاطر نمايشنامههايش .
1905؛ هنريك سينكيويچ (1846-1916 ، لهستاني) به خاطر رمانهايش
1906؛ جوزوپه كاردوچي (1835-1907،ايتاليايي) به خاطر اشعارش
1907؛ راديرد كيپلينگ (1865 -1936، انگليسي) به خاطر داستانها، رمانها و اشعارش
1908؛ رودولف كريستف اويكن (1846،1926،آلماني) به خاطر داستانهاي فلسفيش
1909؛ سلمالا گرلوف (1858،1940، سوئدي) به خاطر رمانها و اشعارش
1910؛ پل فن لودويگ هيزه (1830-1914 ،آلماني) به خاطر اشعار، رمانها و نمايشنامههايش
1911؛ موريس مترلينگ (1862-1949، بلژيكي) به خاطر نمايشنامههايش
1912؛ گرهارت هاوپتمان (1862-1946،آلماني) به خاطر نمايشنامههايش
1913؛ سررابيندرانات تاگور (1861-1941،هندي) به خاطر اشعارش.
1914؛ جايزه داده نشد
1915؛ رومن رولان (1866-1944،فرانسوي) به خاطر رمانهايش
1916؛ ورنرفن هايدنستام (1859-1940،سوئدي) به خاطر اشعارش
1917؛ كارل گلروپ (1857-1943،دانماركي) به خاطر رمانها و داستانهاي كوتاهش
1918؛ جايزه داده نشد
1919؛ كارل فردريك شپيتلر(1845-1924،سويسي)به خاطر حماسهها ، داستانهاي كوتاه و مقالاتش
1920؛ كنوت هامسون(1859-1952،نروژي) به خاطر رمانهايش
1921؛ آناتول فرانس(1844- 1924،فرانسوي) به خاطر رمانها، داستانهاي كوتاه و مقالاتش
1922؛ خاثينتو بناونتهاي مارتينز(1866-1954،اسپانيايي)به خاطر نمايشنامههايش
1923؛ ويليام باتلرييتس (1865-1939،ايرلندي ) به خاطر اشعارش
1924؛ ولاديسلاو ستانيسلاو رايمونت (1867-1925، لهستاني ) به خاطر رمانهايش
1925؛ جورج برنارد شاو (1856-1950 ، انگليسي) به خاطر نمايشنامههايش
1926؛ گراتسيا دلدا (1875-1936،ايتاليايي) به خاطر رمانهايش
1927؛ هانري برگسون (1859-1941،فرانسوي) به خاطر آثار فلسفياش
1928؛ سيگريد اوندست (1882-1949،نروژي) به خاطر رمانهايش
1929؛ توماس مان (1875-1955،آلماني) به خاطر رمانهايش
1930؛ سينكلر لويس (1885-1951،آمريكايي) به خاطر رمانهايش
1931؛ ايك آكسل كارلفت (1864-1931،سوئدي) به خاطر اشعار غنائيش
1932؛ جان گالزورثي (1867-1933،انگليسي) به خاطر رمانها، نمايشنامهها و داستانهاي كوتاهش
1933؛ ايوان الكسيويچ بونين (1870-1953،روسي) به خاطر رمانها، داستانهاي كوتاه و اشعارش
1934؛ لوئيچي پيراندلو (1867-1936، ايتاليايي) به خاطر نمايشنامههايش
1935؛ جايزه داده نشد
1936؛ يوجين گلادستون اونيل (1888-1953،آمريكايي) به خاطر نمايشنامههايش
1937؛ روژه مارتن دوگار (1881-1957،فرانسوي) به خاطر رمانهايش
1938؛ پرل س.باك (1892-1973،آمريكايي ) به خاطر رمانهايش
1939؛ فرانس اميل سيلانپا(1888-1964، فنلاندي) به خاطر رمانهايش
1940؛ جايزه داده نشد
1941؛ جايزه داده نشد
1942؛ جايزه داده نشد
1943؛ جايزه داده نشد
1944؛ يوهانس ويلهلم ينسن (1873-1950،دانماركي) به خاطر اشعار و رمانهايش
1945؛ گابريلا ميسترال (1899-1957، شيليايي) به خاطر اشعارش
1946؛ هرمان هسه(1877-1962،آلماني) به خاطر اشعار و مقالاتش
1947؛ آندره ژيد (1869-1951،فرانسوي) به خاطر رمانهايش
1948؛ توماس استرنزاليوت (1888-1965،انگليسي) به خاطر اشعار، مقالات و نمايشنامههايش
1949؛ ويليام فاكنر (1897-1962،آمريكايي) به خاطر رمانهايش
1950؛ برتراند راسل (1872-1970،انگليسي) به خاطر آثار فلسفيش
1951؛ پرفابيان لاگركويست (1891-1974،سوئدي) به خاطر رمانهايش، مخصوصا باراباس
1952؛ فرانسوا مورياك (1855-1970،فرانسوي) به خاطر رمانها، مقالات واشعارش
1953؛ سروينستن چرچيل (1874-1965،انگليسي) به خاطر مقالات و آثار تاريخيش
1954؛ارنست همينگوي(1899-1961،آمريكايي)به خاطر رمانها و داستانهاي كوتاهش
1955؛ هارولد لاكسنس (1902،سوئدي) به خاطر رمانهايش
1956؛ خوان رامون خيمهنز (1881-1951،اسپانيايي) به خاطر اشعارش
1957؛ آلبركامو (1913-1960،فرانسوي) به خاطر رمانهايش
1958؛ بوريس پاسترناك (1890-1960،روسي) به خاطر رمانهايش، مخصوصا «دكتر ژيواگو»، او جايزه را نپذيرفت
1959؛ سالواتور كواسيمودو (1901-1968،ايتاليايي) به خاطر اشعار غنائيش
1960؛ سن ژان پرس (1887-،فرانسوي) به خاطر اشعارش
1961؛ ايوو آندريچ (1892-1975،يوگسلاويائي) به خاطر رمانهايش
1962؛ جان اشتاينبك (1902-1968،آمريكايي) به خاطر رمانهايش
1963؛ گئورگ سفريس (1900-1971،يوناني) به خاطر اشعار غنائيش
1964؛ ژان پل سارتر (1905-1980،فرانسوي) به خاطر آثار فلسفي و رمانهايش. جايزه را نپذيرفت
1965؛ ميخائيل شولوخوف (1905-1984،روسي) به خاطر رمانهايش
1966؛ شميويل يوزف آگنان (1888-1970،اسرائيلي) به خاطر داستانهايش درباره يهوديان اروپاي شرقي؛ ونلي زاكس (1891-1970،آلماني- سوئدي) به خاطر اشعار و نمايشنامههايش درباره يهوديان
1967؛ ميگل آنخل آستورياس (1899-1974،گواتمالايي) به خاطر آثارش درباره شخصيت و سنتهاي مردم كشورش
1968؛ ياسوناري كاواباتا (1899-19972،ژاپني) به خاطر رمانهايش
1969؛ سميوئل بكت (1906-1990،ايرلندي) به خاطر رمانها و نمايشنامههايش
1970؛ آلكساندر سولژنيتسين (1918- روسي) به خاطر رمانهايش
1971؛ پابلو نرودا (1904-1973،شيليايي) به خاطر اشعارش
1972؛ هاينريش بل (1917-1985،آلماني) به خاطر رمانها، داستانهاي كوتاه و نمايشنامههايش
1973؛ پاتريك وايت (1912-،استراليايي) به خاطر رمانهايش
1974؛ ايونيد يونسن (1900-1976،سويسي) به خاطر رمانها و داستانهاي كوتاهش؛ و هانري ادموند مارتينس (1904-1978،سويسي) به خاطر مجموعه آثارش
1975؛ يوجينيو مونتاله (1896-1981،ايتاليايي) به خاطر اشعارش
1976؛ سائول بلو (1915-، آمريكايي) به خاطر رمانهايش
1977؛ ويسنته آلكسياندر (1898-1984،اسپانيايي) به خاطر اشعارش
1978؛ ايساك بشويس سينگر ((1904-،متولد لهستان) به خاطر رمانها و داستانهاي كوتاهش
1979؛ اوديسئوس ايليتيس (1912-1996،يوناني) به خاطر اشعارش
1980؛ چسلاو ميلوش (1911-،لهستاني) به خاطر اشعارش
1981؛ الياس كانتي (1905-متولد بلغارستان) به خاطر آثار داستاني و غير داستانياش
1982؛ گابريل گارسيا ماركز (1928-،كلمبيايي) به خاطر رمانها و داستانهاي كوتاهش
1983؛ ويليام گلدينگ (1911-، انگليسي) به خاطر رمانهايش
1984؛ ياروسلاو سيفرت (1910-،چكسلواكي) به خاطر اشعارش
1985؛ كلود سيمون (1913-،فرانسوي) به خاطر اشعارش
1986؛ ول سوينكا (1934-، نيجريهاي) به خاطر اشعار، نمايشنامهها و رمانهايش
1987؛ ژوزف برودسكي (1940-،روسي) به خاطر اشعارش
1988؛ نجيب محفوظ (1912-،مصري) به خاطر رمانها و داستانهاي كوتاهش
1989؛ كاميلو خوزه سلا (1916- ،اسپانيايي) به خاطر رمانهايش
1990؛ اوكتاويو پاز (1914-،مكزيكي) به خاطر اشعارش
1991؛ نيدين گوردمير (1923-،اهل آفريقاي جنوبي) به خاطر مجموعه آثارش
1992؛ درك والكات (-،اهل جزاير هند غربي) به خاطر آثار ادبي شعر گونهاش
1993؛ توني ماريسن (1931-،سياه پوست آمريكايي) به خاطر مجموعه آثارش
1994؛ كنزا بورواوئه (1935-،ژاپني) به خاطر رمانهايش
1995؛ شيموس هيني (1939-،ايرلندي) به خاطر بيان مصائل ملت ايرلند در اشعارش
1996؛ ويسلاو شيمبورسكا (1923-لهستاني) به خاطر اشعارش
1977؛ داريو فو (1926 ـ ايتاليائي) به خاطر نمايشنامههايش
1998؛ ژوزه ساراماگو (1922 ـ پرتغالي) به خاطر رمانهايش به خصوص كوري
1999؛ گونتر گراس ( 1927 ـ آلماني ) به خاطر رمانهايش
2000؛ گائو شينجيان چين ( 1940 ـ چيني) به خاطر رمانهايش
2001؛ و. س. نايپول ( 1932 ـ ترينيدا و توباگو)
2002 ؛ ايمره كرتس ( 1929 ـ مجارستاني) به خاطر رمانهايش
2003 ؛ جان ماكسول كوئتزي (1944 ـ آفريقاي جنوبي )
2004؛ آلفرده يلينك ( 1946 ـ اتريشي ) به خاطر رمانهايش
2005 ؛ هارولد پينتر (1930 ـ انگليسي ) به خاطر نمايشنامههايش
2006؛ اورهان پاموك ( 1952 ـ ترك ) به خاطر رمانهايش.
2007؛ دوريس لسينگ (1919 - انگليسي، متولد كرمانشاه) بهخاطر داستانهايش
منبع: خبرگزاری فارس
نظر