تولستوی، الکسی

[ahmadpanah]

تولستوی، کنت آلکسی نیکولایویچ Tolstoy,Count Aleksey Nikolayevich شاعر و رماننویس روسی (1882-1945) آلکسی تولستوی از اشراف زادگانی بود که لقب کنت را به ارث برده و از ثروت بسیار و زندگی اشرافی و پرتجملی برخوردار گشته بود. تحصیلات خود را در رشته فنی در سنپترزبورگ انجام داد، اما علاقه به شعر و ادب او را به راه نویسندگی کشاند. اولین دیوان شعرش را در 1907 انتشار داد که بعدها آن را از میان برد. از 1911 به داستاننویسی روی آورد و مجموعه داستانهای کوتاه و نمایشنامه هایی انتشار داد که بسیار زود توجه توده مردم را به خود جلب کرد. بهترین آنها رمانهایی بود که پس از انقلاب انتشار داد. داستان "آقای لنگ" Khromoy Barin را در 1912 منتشر کرد و در 1914 با سمت خبرنگار به جبهه جنگ رفت و ناچار از نوشتن دست برداشت. در 1917 به هنگام انقلاب به روسهای سفید که مخالف انقلاب بودند، پیوست و به فرانسه مهاجرت کرد. در فرانسه با بزرگترین مجله مهاجران روس به نام سالنامه معاصر همکاری کرد. پس از چندی انقلاب را پذیرفت و تقاضای بازگشت به وطن کرد و پس از توقفی کوتاه در برلن راه کشور خویش را گرفت و در مسکو اقامت گزید. آلکسی تولستوی به هنگام اقامت در فرانسه آثاری نوشت، از جمله داستان "کودکی نیکیتا" Detstvo Nikity (1921) که زندگینامه نویسنده به شمار آمد. آلکسی در این اثر زندگی نیکیتا پسر ملاکی را از اهالی ولگا وصف میکند و در ضمن آن بازیها، رؤیاها، عشقهای اولین و حتی وضع کودکانی که با او معاشرند و کسانی که به نحوی در زندگی او وارد میشوند، همه را با تیزبینی و دقت خاص و بر زمینه تصویر زیبایی از طبیعت روسیه پیش چشم میگذارد. زمستان با کوههای پربرف و سرمای سوزان و تجدید حیات طبیعت در بهار و کار در کشتزارها در تابستان و عزیمت خانواده به شهر در پاییز و احساس نیکیتا در برابر تضاد زندگی در محیط دلگشای دشت و کشتزار و محیط خشک شهر، همه با هنرمندی فراوان ترسیم میگردد. تولستوی به هنگام بازگشت به روسیه رمان "گذر از رنجها" Khozhdenie po mukam را در سه قسمت از 1921 تا 1941 انتشار داد. این رمان دورنمای باشکوهی است از دوران جنگ و انقلاب و هدف آن ترسیم وقایع تاریخ و اوضاع متشنج روسیه و جنگهای داخلی و عکسالعمل روشنفکران در برابر انقلاب سرخ است و نویسنده در خلال وصف محیط سنپترزبورگ و فساد و انحطاطی که آن را فرا گرفته، آرزوی خویش را در عدالت اجتماعی عرضه میدارد و کمال مطلوب میهنپرستان را در تجدید بنای فرهنگی نوین بر ویرانههای فرهنگ قدیم میداند. و پرده نقاشی گویایی از روسیه زمان جنگ و مردمش پیش چشم میگذارد. کتاب گذر از رنجها از جاذبه فراوان و موفقیت بسیار برخوردار گشت و اثری مهم در ادبیات روسیه به شمار آمد. از آثار معروف آلکسی تولستوی "آئلیتا" Aelita (1922) داستانی فرضی و مطایبهآمیز است که ما را به کره مریخ میبرد، جایی که از جانب دستگاه حکومت روسیه عدهای برای برانگیختن انقلاب اجتماعی به آن اعزام شدهاند. این اثر از سبکی پرشور و هیجانانگیز بهرهمند است. دیگر از داستانهای فرضی آلکسی تولستوی "جعبه اختراعی مهندس گارینا" Giperboloyd Inzhenera Garina نام دارد که قصهای پرجاذبه و خیالانگیز است درباره آینده جهان. علاقه به تاریخنویسی تولستوی را به نوشتن چند اثر تاریخی واداشت که از همه معروفتر "پطر کبیر" Petr Perviy در سه جلد است که به تدریج از 1930 تا 1947 منتشر شد و تجسمی است از دوره گذشته روسیه و قهرمان اصلی آن پطر کبیر، تزار اصلاحطلب که زندگی شخصی و ارادهاش در نجات دادن کشور از ویرانی، قدرت خستگیناپذیر کار، بیرحمی نسبت به دشمنان و احترام به کار و کوشش و صحنههای تاریخی و سفر معروف او به اروپا و عزم او در ساختن روسیهای به سبک کشورهای اروپایی، همه چنان زنده و گویا وصف شده است که خواننده جامعه روسیه را در دوره او به چشم میبیند. این کتاب شاهکار آلکسی تولستوی به شمار آمد. نمایشنامه تاریخی "ایوان مخوف "Ivan Grozniy (1945) نیز برمبنای مدارک و اسناد جامع نگاشته شد. این دو اثر تاریخی مقام ادبی آلکسی تولستوی را استحکام بخشید و او را در شمار نویسندگان درجه اول شوروی قرار داد و به او امکان داد تا در کنگره تبلیغاتی در سراسر اروپا شرکت کند. داستان "نان" Khleb داستان تاریخی است که نویسنده در آن استالین را به مناسبت تهیه مقدمات دفاع از شهر تزاریتسین Tsaritzin که بعدها استالینگراد نام گرفت، مدح گفته است. از آثار دیگر آلکسی تولستوی "داستانهای شهر آبی" Golubye Goroda درباره نظام جدید روسیه شوروی و "طلای سیاه" Chornoe Zoloto است.

آلکسی تولستوی در 1937 به دستگاه عالی حکومت شوروی راه یافت. در 1938 به دریافت نشان لنین مفتخر شد و سرانجام به عضویت آکادمی علوم درآمد و در 1942 جایزه استالین را به دست آورد و همچنان به تکمیل رمان پطر اول مشغول بود که مرگ او را در ربود. اگرچه آثار تولستوی به سبب اصل و تبار اشرافی نویسنده، مورد تردید منتقدان قرار داشت، بسیار پرخواننده و مردمپسند بود. آلکسی تولستوی در داستانپردازی هنری خاص و کمنظیر داشت و سبکش از روشنی و صراحت برخوردار بود. در جریان جنگ دوم جهانی، آثار او در تبلیغات ضدآلمانی و تقویت میهن پرستی تاثیر فراوان داشت.


source:ketabnews.com