بهمرگی
عمل پایان دادن به زندگی انسان یا حیوان جهت التیام درد و رنج بهمرگی [1] نامیده می شود. به بیانی دقیق تر:« بهمرگی پایان دادن به زندگی برای رهایی از رنجی بهبود ناپذیراست که با دخالت بشر صورت می گیرد». این اصطلاح همانند سایر اصطلاحاتی که برگرفته از تاریخ هستند، دارای معناهای کاربردی مختلفی بوده است. برای اولین بار، سوتانیوس[2] مورخ برای توصیف مرگ امپراتور آگوستوس[3] ازاین اصطلاح استفاده کرد. او در توصیف مرگ آگوستوس می گوید: «امپراتور بی این که هیچ درد و رنجی را تحمل کند، در آغوش همسرش لیویا جان سپرد. مرگ وی طبق خواسته خود بوسیله بهمرگی وطی مدت بسیار کوتاهی انجام گرفت». در قرن هفدهم فرانسیس بیکن[4] برای اولین بار، این اصطلاح را درمتون پزشکی به کار برد. وی بهمرگی را به مرگ آسان، خوش آیند و بدون درد اطلاق کرد که پزشک آن را به منظور تسکین دردهای جسمانی بیمار انجام می دهد.
بهمرگی دارای چهار نوع مختلف است؛ ارادی، غیرارادی، فعال و غیرفعال. معمولا" هنگامی که سخن از بهمرگی به میان می آید، بهمرگی فعال مدنظر است. عموما" این نوع بهمرگی را قتل وعمل جنایتکارانه می دانند، اما بهمرگی ارادی و غیرفعال در نظرهمگان عملی جنایت کارانه به شمار نمی رود.
تقابل بهمرگی و دین
بحث وجدل پیرامون عمل بهمرگی به طور معمول از ناحیه دین آغاز می شود. ششمین فرمان از فرامین کتاب مقدس مسیحیان ایراد می دارد:
" تو نباید قتل{نفس} بکنی."
در مرگ کسی سهیم مباش.
اسلام نیز بر اساس آموزه های خود با بهمرگی مخالف است. خداوند در قرآن می فرماید:
" و آنگاه که اجل آنها فرا رسید، دیگر لحظه ای مقدم و موخر نخواهد شد."[5]
در تفسیر این آیه آمده است که تنها خداوند قادر است مدت عمر انسان را مشخص کند. آیین یهودیت نیز در این مورد عقیده ای مشابه با دین اسلام دارد. علمای یهود در موعظه های خود از پادشاهی به نام شائول[6] سخن به میان می آورند که در نبردی زخمی شد و پس از آن به سربازی جوان دستور داد که وی را بکشد و به دست دشمن اسیر نشود.
بعدها که حضرت داود [7] جانشین شائول گشت، آن سرباز را به مجازات عمل خود رساند و فرمود: دستورات مافوق آدمی در برابرحکم وجدان آدمی بی اهمیت است.
از میان آیین های جهانی، سه آیین مخالفتی با بهمرگی ابراز نکردند. اولین آنها، آیین هندو است که آموزه هایش مبتنی بر عواقب اعمال است. انجام بهمرگی موجب نقض آهیمسا[8] می شود و به این خاطر هندوها آن را جایز می دانند. با این حال اگر بهمرگی در جهت انجام کار خیر باشد، آن را همچون تعهدی اخلاقی می دانند.
دومین آنها، آیین بودا است. بودایی ها بر این عقیده اند که پایان یک حیات، تاثیر زیادی برآغاز حیات بعدی دارد. گذر از یک حیات به حیات بعدی به کارمای [9] فرد در لحظه مرگ بستگی دارد. هر چند در آموزه های بودایی، سخنی مبنی بر برتری حیات بعدی نسبت به حیات قبلی به میان نیامده است. هنگامی که یک فرد بودایی می میرد، لوح ضمیر وی باید عاری از خودپسندی، خشم، نفرت یا ترس شود و به بصیرت رسیده باشد. در جریان جنگ ویتنام، راهبان بودایی از بهمرگی به عنوان ابزاری سیاسی بهره می جستند تا اعتراض خود را نشان دهند.
فرهنگ سامورایی ژاپن، سومین آیینی است که پذیرای گونه ای از بهمرگی است. در گذشته هنگامی که جنگجویی در میدان نبرد شکست می خورد و زمان مرگش به دست دشمن فرا می رسید، یا این که بر اثر شدت جراحات دیگر نمی توانست عضو مفیدی برای اجتماع خود باشد، خواستار اجرای مرگ ترحمی از طرف همراهانش می شد. امروزه آیین سپوکو [10] برمبنای مشابهی با بهمرگی انجام می گیرد; به گونه ای که اگر فرد بیمار بداند ثمره بیماری اش چیزی جز مرگ نیست، با شمشیر ضربه ای کاری به خود وارد می کند . پیش تر، شمشیر زدن بر عهده فرد دیگری بود که جهت تسریع مرگ و کاهش زمان درد کشیدن بیمار پس از وارد کردن ضربهء شمشیر، سربیمار را از تن وی جدا می کرد.
بیشتر تفاسیر کتاب مقدس مسیحیان درغرب براین اساس است که خداوند موهبت مقدس زندگی را به انسان عطا کرده است. از این رو خود اوست که تصمیم بر خاتمه آن می گیرد. از طرفی کتاب مقدس در جایی دیگر می فرماید که خداوند خالق حیوانات نیز است، لذا نباید تفاوتی میان انسان وحیوان قائل شد. طبق شریعت، جلوگیری از انجام مرگ ترحمی در قبال سگی که درد می کشد و مبتلا به بیماری لاعلاج است، تخلف محسوب می شود و مجازات در پی خواهد داشت. امروزه در آمریکای شمالی، اروپای غربی و کشورهای مشترک المنافع انگلستان، اقدامات موثری به جد، در جهت مشروعیت بهمرگی در جریان است.
اگر می توان با استفاده از روش های قانونی سگی را از درد ورنج خلاص کرد، چرا نمی توان این کار را در مورد انسان انجام داد؟
بهمرگی و حیوانات
کتاب راهنمای موسسه ملی سلامت[11] بهمرگی را این گونه تعریف کرده است: شیوه ای سریع برای کشتن حیوانات.
افرادی مجرب و ورزیده باید عمل بهمرگی را انجام دهند. هنگامی که افراد مجرب و ورزیده عمل بریدن سر یا شکستن گردن را انجام می دهند، قساوتی در کارنیست. باید اطمینان حاصل نمود که در صورت حضور حیوانات دیگر در محل، اقدامات مربوط به کاهش واکنش حیوانات به بهترین شکل ممکن انجام شود.
رفتار آرام وهوشیارانه با حیوان مورد نظر در زمان انجام عمل بهمرگی از اهمیت بسیاری برخوردار است.
رفتار مناسب در این مواقع موجب کاهش اضطراب وفشار روانی حیوان و پزشک می شود. حیوان بیهوش درد را حس نمی کند. شیوه های موثر و مناسبی که بوسیله کم اکسیژی[12] یا داروهای بیهوشی موجب غیرفعال شدن قشر مخی می شوند، از بین رفتن احساس درد را به دنبال دارند. در این نوع شیوه ها امکان بروز فعالیت بازتاب عضلانی وجود دارد ولی دردی احساس نمی شود.
روشی مناسب برای بهمرگی جوندگان
با بکارگیری تجهیزات مناسب، می توان از روش استنشاق دی اکسید کربن برای بهمرگی تمام گونه های جونده استفاده نمود. در عمل، استفاده از این روش برای جوندگان و پستاندارانی با وزن کمتر از 500 گرم مقدور نیست. از آن جایی که دیگر از یخ خشک[13] به عنوان منبع دی اکسید کربن استفاده نمی شود، تنها منبع قابل قبول برای انجام این کار دی اکسید کربن فشرده درون استوانه است.
روش های فیزیکی بهمرگی
شکستن گردن- این روش که همان جابجایی مهره گردن است، روشی ساده وبه دور از خشونت برای کشتن انواع موش است.
بریدن سر- روشی مناسب برای جوندگان، پرندگان، خرگوش ها وسایر حیوانات به این اندازه است.
استفاده از مشتقات باربیتورات[14]- استفاده از مشتقات بابیتورات مانند پنتوباربیتال[15] و... روشی مناسب برای انجام عمل بهمرگی در بیشتر گونه های حیوان است.
پانوشت ها:
[1] واژه Euthanasia که برگرفته از واژه یونانی { εὐθανασία} به معنی "مرگ خوش" است، ازدوبخش { eu}به معنی خوب وخوش و{ thanatos} به معنی مرگ مشتق شده است. این واژه در زبان فارسی دارای معادل هایی ازقبیل 1-اتانازی،2 -مرگ ترحمی، 3 -مرگ آسان، 4-قتل باترحم، 5-مهرین کشی، 6- خوب میری،7 -بهمرگی، 8-خوش مرگی، و... است که معادل شماره1 آوانویسی{Transliteration}این واژه از زبان فرانسه است ومعادل های شماره 2 و 3 و4 نیز ترجمه تحت الفظی آن محسوب می شود. بنابراین از میان معادل های شماره 5 و 6 و 7 و 8 معادل شماره 7 (بهمرگی ) را به دلیل کوتاهی، خوش آهنگی و مصطلح بودن آن در متون پزشکی انتخاب کردیم.
[2] سوتیانوس Suetonius- مورخ و تذکره نویس رومی(150-75پیش از میلاد)
[3] آکوستوس (اکتاویوس) octavius Augustus – اولین امپراطور روم وجانشین جولیوس سزار (63 پیش از میلاد-14 میلادی )
[4] فرانسیس بیکن Francis Bacon- فیلسوف، سیاستمدار و مقاله نویس انگلیسی (1561-1626میلادی )
[5] اشاره به آیه 61 از سوره نحل دارد که خداوند می فرماید: {فاذا جاء .... } – ترجمه مهدی الهی قمشه ای
[6] شائول Saul- نخستین پادشاه بنی اسرائیل
[7] حضرت داود King David-پدر حضرت سلیمان و دومین پادشاه بنی اسرائیل
[8] آهیمسا ahimsa- از اصول ادیان هندویی وبودایی که همه موجودات را وابسته به هم و مقدس می داند و انسان را از هرگونه آزار و اذیت یا کشتن آن باز می دارد.
[9] کارما karma- ازاصول ادیان هندویی وبودایی وبه معنی اعتقاد به تاثیر اعمال و کردار آدمی در حیات بعدی وی است.
[10] آیین سپوکو seppuku Ritual –نام دیگر Harakivi که به عمل خودکشی سامورایی ها به شیوه پاره کردن شکم اطلاق می شود.
[11] موسسه ملی سلامت National Institution of Health-{NIH}
[12] کم اکسیژی Hypoxia – ناهنجاری ناشی از کاهش اکسیژن در بدن
[13] یخ خشک Dry Ice – دی اکسید کربن جامد که کاربردهایی از قبیل نگهداری غذا و... دارد.
[14] باربیتورات ها Barbiturates –مشتقات اسید بابیتوریک که ازجمله داروهای آرام بخش و کثیرالمصرف محسوب می شود. مصرف مداوم آن اعتیادآور است ودر بعضی از بیماران بثورات آلرژیک ایجاد می کند.
[15] پنتوباربیتال Pentobarbital – نوعی باربیتورات کوتاه یا متوسط الاثر است.
مترجم: مهران صفوی
Euthanasia
Euthanasia (from the Greek εὐθανασία meaning "good death": εὖ, eu (well or good) + θάνατος, thanatos (death)) refers to the practice of ending a life in a manner which relieves pain and suffering. The precise definition of euthanasia is "a deliberate intervention undertaken with the express intention of ending a life, to relieve intractable suffering." Like other terms borrowed from history, the "euthanasia" has had different meanings depending on usage. The first apparent usage of the term "euthanasia" belongs to the historian Suetonius who described how the Emperor Augustus, "dying quickly and without suffering in the arms of his wife, Livia, experienced the 'euthanasia' he had wished for." The word "euthanasia" was first used in a medical context by Francis Bacon in the 17th century, to refer to an easy, painless, happy death, during which it was a "physician's responsibility to alleviate the 'physical sufferings' of the body".
Euthanasia is categorized in different ways, which include voluntary, non-voluntary, or involuntary and active or passive. Euthanasia is usually used to refer to active euthanasia, and in this sense, euthanasia is usually considered to be criminal homicide, but voluntary, passive euthanasia is widely non-criminal.
Euthanasia and Religion
An argument against the practice of euthanasia commonly starts with religion. The sixth commandment in the Christian bible states.
'Thou shalt not kill'.
This implies that the act would be committed with violence; a criminal act, where the victim believes that they have a life worth living and would prefer not to be killed. Euthanasia however, is mercy killing. A death where the recipient believes their life is not worth living and they want an end to their suffering. Thanks to modern medicines, the end of suffering can be carried out in a humane way therefore to directly associate this commandment to euthanasia is misleading and the text should rather read,
Thou shalt not help to die.
A majority of the religious opposition to euthanasia comes from the Roman Catholic church. The Vaticans1980 declaration on euthanasia states, suffering has a special place in gods saving plan. The pope also reiterated that Catholics "must obey or risk losing eternal salvation".
Opposition to euthanasia also comes from Muslim teachings;
'when their time comes they cannot delay it for a single hour, not can they bring it forward by a single hour'
( Qur'an 16.61)translated as, only Allah can choose the length of life a person has. The Jewish faith also, holds very similar views. They preach of an injured king Saul ordering a young soldier to kill him after a battle to avoid him being captured alive. King David later had the soldier executed for murder, stating that superior orders were valueless compared to those of an individuals' conscience.Three religions come close to the acceptance of euthanasia. The first is Hinduism which concentrates on the consequences of actions. Their doctrines outline that euthanasia cannot be allowed, as it breaches, that teaching of ahimsa (doing harm). However in contrast to this doing a good deed would be fulfilling a moral obligation.
The second is Buddhism. Buddhists believe the way a life ends, will influence greatly the way the next life begins. The transition between an existing life and the next depends on an individual's 'karma' at the point of death; however, there is no telling if the next life will be an improvement from the last. When a Buddhist dies their state of mind should be selfless, enlightened, free of anger, hate or fear. Buddhist monks practiced it as a political weapon, as a protest against the vietnam war.
The Japanese samurai culture is the third tradition to play host to a from of euthanasia. Originally when a warrior lost his battle, and was imminently going to face death from the enemy, or was so badly wounded he could no longer be a useful member of his society, they would opt for a mercy killing from a third party. Today's seppuku Ritual is carried out on the same basis. If an individual believes that disease is bringing him imminent death, he will self-inflict a serious stab wound. Once this has been achieved the third party will then behead him, to bring death about swiftly and reduce the time of his suffering.
Most interpretations of the west's christian Bible, concludes that the gift of life given to us by 'god' is sacrosanct. As a result it is only his decision when to terminate that life. However, the Bible also believes that 'god' created animals, so therefore we ought to apply the same rule to animal and indeed, to deny a swift, merciful death, to suffering and terminally ill dog is a punishable offence, according to law. Currently there are strong movements in North America, western Europe and countries of the British commonwealth, to legalize the careful practice of euthanasia, if a dog's suffering can be legally terminated, why not a man's?
Euthanasia and animals
The NIH Guide defines euthanasia as "the procedure of killing animals rapidly and painlessly."
Euthanasia must be carried out by personnel properly trained in the procedure being used. While decapitation and cervical dislocation may be humane when administered by properly trained personnel. Measures should be taken to ensure that euthanasia is performed in a way that minimizes reactions among other animals that may be present.
Gentle, careful handling of subject animals is of the utmost importance during the procedure in order to minimize distress to the animal, as well as to the operator. An unconscious animal does not perceive pain. Appropriately conducted procedures which render the cerebral cortex nonfunctional by means such as hypoxia or drug induced anesthesia eliminate perception of pain. Reflex motor activity may be present in an animal with a nonfunctional cerebral cortex, but pain is not perceived.
Approved Animal Euthanasia Method for Rodents
Carbon dioxide inhalation can be suitable for all species, provided acceptable equipment is used. Practically, its use is limited to rodents and other mammals weighing less than about 500 grams. Compressed CO2 from cylinders is the only acceptable source. Dry ice is no longer permitted as a CO2 source.
Physical Methods of Euthanasia
Cervical dislocation, dislocation of the neck, is a simple and humane method of killing mice and small rats.
Decapitation is acceptable for rodents, rabbits and birds, and other animals of similar size.
Barbiturates
Barbiturates such as pentobarbital or barbiturate combinations formulated for animal euthanasia are suitable for most species.