از پیوریتنیسم تا عصر روشن فکری
تاثیرات تاریخی، اجتماعی و فرهنگی
حق الهی پادشاهان [1]
زمانی که ولیعهد، جیمز اول بر تخت پادشاهی انگلستان نشست، قاطعانه بر اصل الهی بودن حق پادشاهان، صحه گذاشت. همان عقیده ای که نایب السلطنه، قدرت را بی واسطه از شارع مقدس کسب می کند. جیمز خواستار اصلاح کلیسای انگلستان نبود، بلکه خواستار به انقیاد درآوردن عوام از دستورات کلیسا بود. کاتولیک ها اجازه برگزاری مراسم عشای ربانی و پیور یتن ها[2]، حق برپائی مجالس مذهبی را نداشتند. بسیاری از مخالفان مذهبی، انگلستان را ترک کردند. کاتولیک ها غالبا به قاره اروپا[3]، به خصوص به فرانسه و ایتالیا هجرت می کردند. پیوریتن ها ابتدا در هلند سکنا گزیدند و سپس به شمال آمریکا کوچ کردند و منطقه پلی مات کولونی[4] را در سال 1620 بنا کردند که امروزه ماساچوست نام دارد.
شدت گرفتن درگیری ها
زمانی که چارلز اول، پسر جیمز در سال 1625 به سلطنت رسید، مردمی که چشم براه حاکمی نرم خو تر بودند، مایوس گشتند. پادشاه جدید شیوه حکومت پدرش، مبنی بر الهی بودن حق پادشاهان را در پیش گرفته بود. از آنجائی که چارلز واگذاری قدرت را معصیتی بزرگ می دانست، به ارای مجلس در خصوص صرفه جویی در مخارج اعتنایی نداشت و به مردم دستور پیروی آیینی از کلیسای انگلستان را داد که با پیوریتن ها و سایر مخالفین مذهبی در تعارض بود. چارلز در سال 1629 با مجلس بر سر مسائل مذهبی و اقتصادی به توافق نرسید و آن را منحل کرد که یازده سال طول کشید.
در خلال این "خفقان یازده ساله" نارضایتی در هر دو جناح شدت گرفت. در سال 1640 زمانی که چارلز فرمان از سرگیری مجلس را صادر کرد، برای هرگونه مصالحه پایدار دیر شده بود. مجلس خواستار قانون اساسی جدیدی بود که خواسته هایش را لحاظ کند تا بتواند بر همه امور نظامی و کلیسایی نظارت و وزراء و قضات را انتصاب کند. پادشاه مقر حکومتش را از لندن به شهر شمالی یورک[5] منتقل کرد. تعارضات فکری به پایان رسید. در اوت سال 1642 جنگ آغاز شد.
جنگ داخلی
جنگ داخلی انگلستان بین شوالیه های سلطنت خواه که وفادار به پادشاه بودند و راندهدهای[6] پیوریتن درگرفت (راندهدها برخلاف درباریان که موهای بلندی داشتند، موهای خود را کوتاه اصلاح می کردند). چندی بعد به لطف آرایش نوین ارتش الیور کرامول[7] که نابغه ای نظامی و پیوریتنی افراطی بود، نیروی مجلس پیروز گشت. در آوریل 1646، چارلز خود را به اسکاتلند تسلیم کرد که با اخذ فدیه ای کلان وی را به مجلس تحویل دادند.
در آن برهه، نیروهای مجلس در صدد براندازی سلطنت بودند. دادگاه محاکمه، چارلز را متهم به ستمگری، خیانت و قتل عام کرد و او را دشمن درجه یک مردمان پاک انگلستان خواند. محاکمه بحث برانگیز بود. بسیاری از کسانی که بر علیه چارلز مبارزه کرده بودند، موافق حکم اعدام نبودند. با این وصف، چارلز به اعدام محکوم شد و سرش را در ملاء عام جدا کردند. مجلس، یک هفته پس از اعدام پادشاه، نظام سلطنت را منسوخ کرد.
کشورهای مشترک المنافع بریتانیا (Commonwealth)
کرامول رئیس کشور شد. او تا زمان مرگش یعنی سال 1658، قوانین خشک پیوریتنی را بر آداب اجتماعی[8] و مناسک مذهبی اعمال کرد. تئاتر را تعطیل و موسیقی و رقص را ممنوع کرد. شمایل مذهبی و تندیس قدیسان[9] را، به بهانه اینکه نمادهای بت پرستی هستند، از بین برد و برگزاری جشن کریسمس را قدغن کرد.
دوره بازگشت
مجلس انگلستان که حکم اعدام چارلز اول را صادر کرده بود، درسال 1660 از چارلز دوم خواست که از تبعید برگردد و اعاده سلطنت کند. با بازگشت سلطنت، بسیاری از برنامه های تفریحی از سر گرفته شد. تئاتر ها باز گشوده شدند، جشن های ملی برگزار شدند و مدل های جدید خوراک، پوشاک و طرز فکر به داخل کشور سرازیر شد. زندگی فکر مدار بار دیگر شکوفا شد و بستری را برای روشنفکری هموار کرد که در خلال قرن آتی بر انگلستان سایه افکند.
روشن فکری و نوکلاسیسم[10]
روشن فکری، نهضتی ادبی و فلسفی در اروپا بود که در انگلستان به "عصر تفکر" مشهور است و خصیصه آن داشتن ایمان راسخ به قدرت تفکر انسان و پایبندی به داشتن فکری روشن است. سایر ویژگی های این عصر: اشتیاق به کشف علمی و داشتن نگرش شک آمیز به مذهب سنتی بود که دیوید هیوم[11]، فیلسوف اسکاتلندی آن را به بهترین نحو ارائه کرد. نهضت ادبی آن عصر نوکلاسیسم بود که ساموئل جانسون[12] در شعر، نثر و نقد آن را به اوج خود رساند. عقیده اصلی نوکلاسیسم بر این بود که نویسندگان کلاسیک یونان و روم باستان، قواعد و ضوابط نگارش را به حد اعلای خود رسانده اند که در همه اعصار برای نگارش ادبیات باید از آنها استفاده شود.
پانوشت ها:
1. اعتقاد قدیم مبنی بر این که حکومت و اختیارات شاه توسط خداوند تفویض می شود نه مردم
2. عضو فرقه ای از پروتستان های انگلستان که می خواستند خرافات و تسلط روحانیون را از دین حذف کنند
3. انگلیسی ها خود را کاملا جزء قاره اروپا تلقی نمی کردند
4. Plymouth Colony
5. York
6. راندهدها مخالفین سلطنت بودند که هواداران پیورتنی محسوب می شوند. به دلیل اصلاح موی سرشان راندهد نامیده شدند که ترجمه تحت اللفظی آن سرگِرد می شود
7. Oliver Cromwell
8. مراد همان مناسک اجتماعی است که نمایان گر فرهنگ جامعه است
9. هر تندیس یا مجسمه ای که برای هر مذهبی ساخته می شود
10. مکتبی که به احیای سبک کلاسیک می پردازد
11. David Hume
12. Samuel Johnson
:::جهت بررسی سیر خطی وقایع آن دوره در انگلستان و جهان فایل From Puritanism to the Enlightenment را دریافت و مطالعه نمایید.
برگرفته از: Glencoe Literature the Reader's Choice; McGraw-Hill Companies; 2007
برگردان به فارسی: میلاد میناکار
*** تصویر: مراسم اعدام چارلز اول در تاریخ اول آوریل سال 1649.
ا:::جهت بررسی سیر خطی وقایع آن دوره در انگلستان و جهان فایل From Puritanism to the Enlightenment را دریافت و مطالعه نمایید.
برگرفته از: Glencoe Literature the Reader's Choice; McGraw-Hill Companies; 2007
برگردان به فارسی: میلاد میناکار
*** تصویر: مراسم اعدام چارلز اول در تاریخ اول آوریل سال 1649.
نظر