Tweet
شهرها و آدم‌ها
پرسه در 10 شهر دنيا كه به خاطر نويسندهها مشهور شدهاند
بعد از اين كه چند كتاب از يك نويسنده خوانديم، تصور او هم پشت كلماتش برايمان جان ميگيرد و نويسنده، هويت، شخصيت و طرز زندگياش برايمان مهم ميشود. براي همين است كه خانه خيلي از نويسندهها بعد از مرگشان تبديل به موزه ميشود، وسايل شخصيشان در معرض ديد مردم قرار ميگيرد و در زندگيشان كند و كاو ميكنند. نامههايشان منتشر ميشود و خاطراتشان اين طرف و آن طرف به چاپ ميرسد. برايمان مهم ميشود كه نويسنده كجايي است و از كدام فضا تاثير گرفته و توي كدام شهر به دنيا آمده و بزرگ شده است.
اين بار به جاي نويسندهها، رفتيم سراغ شهرهايشان. 10 شهر در دنيا وجود دارد كه مردم بيشتر از هر چيز، براي گراميداشت ياد آدمهايي به آنجا سفر ميكنند كه به نوعي با قلم و نوشتن سروكار دارند. در اين شهرها معمولا جاهايي وجود دارد كه الهامبخش نويسندههاي مشهوري بودهاند.
1 - لندن- چارلزديكنز
لندن، محل تولد يا خانه خيلي از نويسندهها در دورههاي مختلف تاريخي بوده؛ چارلز ديكنز در همين شهر به دنيا آمد، گافري چاسر، جان ميلتون، جان كينز و اچ.جي.ولز كه به عنوان پدر ژانر علمي تخيلي شناخته ميشود و با خلق يك شخصيت مشهور به نام مرد نامرئي اين ژانر را خلق كرد هم متولد همين شهر هستند.
در ديدار از اين شهر، مسافران ميتوانند كنار خانه چارلز ديكنز بايستند و جايي را تماشا كنند كه از سالهاي اوايل قرن نوزدهم باقي مانده است. خانهاي كه بنيامين جانسون، نخستين ديكشنري مفصل انگليسي را در آن نوشت هم در همين شهر است. محله زندگي شرلوك هولمز هم كه براي خودش دنيايي دارد! براي سير و سفر در اين محله و يادآوري رفت و آمدهاي جناب كارآگاه، يك تور مخصوص وجود دارد كه عشاق سينه چاك او را در اين محله ميگرداند. هر چند ديگر از آن كوچههاي باريك كه اوليور توئيست در آنها ميدويد نشاني باقي نمانده، اما آن فضاي خاكستري و غمبار گاهي حسابي خودنمايي ميكند.
2 - استنفورد- شكسپير
استنفورد انگلستان هم يكي از آن شهرهاي مشهور دنياست. اين شهر محل تولد ويليام شكسپير است و براي همين هم براي شيفتگان او يك عبادتگاه محسوب ميشود. در اين شهر ميتوان ديد كه شكسپير در چه فضاي سلطنتي و باشكوهي زندگي ميكرد. آرامگاه اين نمايشنامهنويس مشهور هم در همين شهر قرار دارد. اين شهر پر است از خاطرات جالب درباره مشهورترين فرزند شهر... .
3 - ادينبورگ- هريپاتر
ساكنان اين شهر بايد از نويسندگانشان براي خلق بسياري از معروفترين داستانها و شخصيتهاي دنيا متشكر باشند؛ از شرلوك هولمز كه آرتور كونان دويل را آفريد تا هري پاتر از مشهورترين چهرههاي داستاني دنيا كه جي.كي. رولينگ زاده همين شهر، او را در كافههاي زادگاهش در ذهن پرورش داد. با گشت و گذار در بخش قديمي ادينبورگ، ميشود شخصيتها و تاريخ ادبي اسكاتلند را مرور كرد. رابرت بارنز، سر والتر اسكات و رابرت لوئيس استيونسون هنوز در موزه نويسندگان اين شهر زنده و با قدرت، خاطراتشان را براي بازديدكنندگانشان مرور ميكنند. البته ادينبورگ براي نمايشگاه كتاب 3هفتهاي پرو پيمانش هم شهرت زيادي دارد. در اين شهر، در مدت برگزاري نمايشگاه بينالمللي كتاب ادينبورگ، سيلي از نويسندههاي جهان راه ميافتند تا كتابهاي تازهشان را رونمايي كنند. مارگارت آتوود همين يك ماه پيش آخرين كتابش را به نام «سال سيلاب» در همين نمايشگاه رونمايي كرد. سال پيش هم «شون كانري» با كتاب خاطراتش همين كار را انجام داد. در جريان اين نمايشگاه، صدها برنامه ادبي و فرهنگي هم ترتيب داده ميشود كه همه با خريدن بليت در آنها حاضر ميشوند و اين بليتها معمولا از چند هفته جلوتر پيش فروش ميشوند. در مورد فرهنگي بودن اين شهر به دلتان شك راه ندهيد.
4 - دوبلين- بكت
دوبلين ايرلند هم يكي ديگر از اين شهرهاست؛ شهري كه بلافاصله آدم را ياد ساموئل بكت مياندازد كه در سالهاي جواني در ترينيتي كالج آنجا تحصيل ميكرد و بعد هم پيش از سفري هميشگي به پاريس، در همان دانشكده تدريس كرد. شيموس هني، نويسنده زنده دوبليني يكي از برندگان جايزه نوبل و از شاعران مشهور دنياست. «جيمز جويس» هم يكي از آن فراموش نشدنيهاي اين شهر است. خانه جويس در اين شهر هنوز برجاست و به عنوان موزه جيمز جويس هر سال در سالگرد تولد او، بخشي از دست نوشتههايي را كه نشان ميدهد او چطور مشهورترين اثر ادبي جهان، يعني «اوليس» را نوشت براي شيفتگان به نمايش ميگذارد. موزه نويسندگان دوبلين و كتابخانه ملي ايرلند هم از جاهايي هستند كه هر كسي عشق ادبيات دارد حتما براي بازديد به آنجا ميرود. براي همين است كه ميگويند «تاريخ ادبي دوبلين مثل كتاب ركوردهاي گينس غني است.»
5 - نيويورك- آرتور ميلر
نيويورك براي خيلي چيزها مشهور است؛ اما بيشك بيشترين شهرتش را مديون چهرههاي بزرگ ادبيات امروز جهان است كه زماني در آنجا زندگي ميكردند. جك كروآك و آلن كينزبرگ 2چهرههاي مشهور اين شهرند. دو شيفته كه بعدها به كارد و پنير تبديل شدند. آنها در محله اسب سفيد اين شهر زندگي ميكردند. آرتور ميلر، نورمن ميلر و جان اشبري در هواي همين شهر نفس كشيدند و اين شهر را خانهشان ميدانستند. رنسانس محله هارلم هم بزرگ ترين چهرههاي ادبي آفريقايي آمريكايي مثل ريچارد رايت و لنگستون هيوز را به وجود آورد. شاعر مشهور آمريكايي «والت ويتمن» هم در همين شهر زندگي كرد و هر چند آن روزها استقبال زيادي از او نشد و عمرش را به سفر گذراند، اما امروز به حضور او در اين شهر افتخار ميكنند. پل آستر هم اصلا براي نوشتن سهگانه نيويوركياش شهرت يافت و امروز به عنوان يكي از افتخارهاي مانهاتان نيويورك شناخته ميشود. اين شهر بتازگي براي خودش يك نمايشگاه كتاب هم به راه انداخته كه در ميان چهرههاي ادبي حسابي گل كرده است. اين نمايشگاه مثل اتفاقهاي ادبي مهم ديگر با شروع پاييز از راه ميرسد و پاييز نيويورك يكي دو هفتهاي است كه شروع شده. اما نيويورك در يك كتاب محبوب ديگر هم حضوري موثر دارد و آن «ناتور دشت» سلينجر است؛ قهرمان محبوب او توي همين شهر پرسه ميزند تا تكليفش را با خودش و زندگي روشن كند.
6 - كنكورد- هاثورن
كنكورد ماساچوست با همه كوچكياش جاي خاصي در تاريخ ادبيات دارد. اين شهر با همه ابعاد كوچكش تاريخ عميقي دارد. كنكورد شهري است كه لوييزا ميالكات، كتاب مشهور «زنان كوچك» را آنجا نوشت. رالف والدو امرسون و ناتانيل هاثورن هم در قرن نوزدهم، اين شهر را خانهشان ناميدند و خيلي از غولهاي ادبي براي استراحت به آنجا سر ميزدند.
7 - پاريس- ويكتور هوگو
پاريس در طول تاريخ با ادبيات گره خورده است؛ از نويسندگان فرانسوي خود اين شهر مثل ويكتور هوگو، ولتر و الكساندر دوماي پدر و پسر بگيريد تا يك نسل از آمريكاييهاي سرگردان مثل گرترود اشتاين، ارنست همينگوي، اسكات فيتزجرالد و ازرا پاوند كه در اين شهر پرورش يافتند و خودشان را پيدا كردند. «پاريس شهر بيكران» كتاب خوبي است براي گردش در پاريس، در دهه دوم قرن بيستم؛ زماني كه همه اين آمريكاييهاي مدعي آمده بودند تا در مغناطيس اين شهر چيزهاي مهيج بنويسند. پاريس، شهر كافههاي ادبي مثل «ل دو ماگوت» است كه همينگوي و آلبر كامو هم از آن نام بردهاند و شهر جوايز متعدد ادبي كه هر كدامشان يك كافه دارند. پاريس شهر ژان والژان است؛ وقتي با دخترش كوزت به صورت ناشناس مدتي را دور از چشم ژاور خبيث زندگي كرد و شهر انگليسيهايي مثل جويس و اورول كه مدتي را آنجا گذراندند. پل آسترهم به تبعيت از همينگوي و ديگر دار و دسته «نسل از دست رفته»، يك دوره از جواني اش را در اين شهر گذراند و به عشق ساموئل بكت كه اين شهر را به عنوان شهر زندگياش انتخاب كرد و هرگز تركش نكرد، زبان فرانسوي را در همين شهر آموخت. پاريس شهر كتابفروشيهاي مشهور هم هست كه بعضيهاشان حسابي تاريخي هستند. كتابفروشي شكسپير يكي از اين كتابفروشيها و پاتوق اهل كتاب است.
8 - سانفرانسيسكو- آلنگينزبرگ
وقتي آلن گينزبرگ و كروآك از نيويورك به سانفرانسيسكو نقل مكان كردند، سبك جديد ادبيشان را هم با خود بردند و در همين شهر به عنوان يك قطب جديد «نسل بيت» را پايهگذاري كردند. آنها در سانفرانسيسكو اولين شعرهايشان را كنار شاعري مثل «فيليپ والن» در 6 گالري همين شهر خواندند. لارنس فرلينگتي هم با راهاندازي فروشگاههاي بزرگ شهر كتاب ادبيات و پيشرفت سياسي را وارد اين شهر كرد. براي همين است كه گفتهاند وقتي به سانفرانسيسكو رسيدي يك نسخه از «زوزه» را از فروشگاه شهر كتاب بخر و آن را در كافه وسوويو بخوان. البته حواست باشد كه ممكن است روي صندلياي نشسته باشي كه زماني كروآك رويش نشسته بود!
9 - رم- شلي
نمي شود از شهرهاي ادبي گفت و سفري به رم ايتاليا نكرد. رم، محل تولد بسياري از موثرترين نويسندگان ادبي و خانه باستاني بسياري از بزرگان مثل ويرجيل، نويسنده «اميد» است. اما رم در تاريخ متوقف نشده و اهميت ادبياش را تا امروز هم امتداد داده است. خيلي از نويسندگان خارجي مثل كيتز، شلي، جيمز و... از اين شهر الهام گرفتند و پايبند اين شهر شدند. خانه كينز شلي در محله تاريخي اسپانياييهاي رم، يكي از آن مكانهايي است كه ميليونها نفر در طول تاريخ از آن بازديد كردهاند.
10 - سنپترزبورگ- داستايوفسكي
اينها صفتهاي سنپترزبورگ روسيه است. شهري كه در تاريخ با لئو تولستوي، آنتون چخوف، آلكساندر پوشكين و فئودور داستايوفسكي جاودانه شده است. سنپترزبورگ، يك مقصد مشهور ادبي است براي كساني كه ميخواهند بخشي مهمي از ادبيات جهان را لمس كنند. داستايوفسكي در يكي از آپارتمانهاي همين شهر «برادران كارامازوف» را خلق كرد. اين آپارتمان امروز به موزه تبديل شده و زندگي داستايوفسكي را نشان ميدهد. اصولا با گردش در اين شهر ميشود از زاويه چشم بزرگترين نويسندگان جهان به تماشاي آن نشست. قصهها و ماجراهايي كه گوگول تعريف كرده، در همين فضا اتفاق ميافتد و ردپاي خيلي از شخصيتهاي ملموس چخوف را ميتوان در اين شهر پيدا كرد. دكتر ژيواگو هم در همين شهر زندگي كرد و آنا آخماتووا را درباره همين شهر سرود.
****
مترجم: آرزو پناهي
منبع: سايت انجمن جهاني تريپ ادوايزر